İzmirli bir egeli olararak dolabımda zeytinyaglı eksik olmaz. Ne lezzetli, ne hazır askerlerdir zeytinyaglılar :) Tekrar tekrar ısınması olmadıgından da saglıklı.
Zeytinyaglıdan bahsederken zeytinyagına deginmeden olmaz, olmaz ama faydalarını ve önemindeki ciddiyeti sıralamaya başlarsam da korkarım dolmanın tarifine yer kalmaz :( Bu sebeple sahip olduğu besin değeri ile insan sağlığını koruyan bu mucizenin faydalarına kısacık deginmek istiyorum.
Öncelikle belirtmek isterim ki, aynı zamanda benim tercihim de bu yönde; zeytinyağının üretim aşamasında ısıyla temas etmemesi gerektiginden sağlıklısı Riviera değil, Sızma olanıdır. Aslında en doğrusu, kokusuna alışıp mümkün olduğunca az veya hiç rafine edilmemiş olanını kullanmak.
Bu mucizeye kitabımız Kur'an'da; “İncire ve zeytine andolsun.” diyerek Tin Suresi, 1'de, “Sizin için gökten su indiren O’dur; içecek ondan, ağaç ondandır (ki) hayvanlarınızı onda otlatmaktasınız. Onunla sizin için ekin, zeytin, hurmalıklar, üzümler ve meyvelerin her türlüsünden bitirir. Şüphesiz bunda, düşünebilen bir topluluk için ayetler vardır.” diyerek Nahl Suresi, 10-11'de, ve Nur Suresi, 35. ayetlerde, önemli vurgu yapılarak ve yemin edilerek bahsedilmektedir. Bununla beraber Peygamberimiz (sav) “Zeytinyağı yiyin ve onunla yağlanın! Zeytinyağıyla tedavi olun! Çünkü o, bereketi bol ve mübarek bir ağacın meyvesinden çıkartılmaktadır” buyurmuştur. Hadiste zeytinyağının yenmesinin yanısıra sürülmesi de tavsiye edilmiştir.
New York’ta Buffalo Üniversitesinde yapılan çalışmalar, Oxford Üniversitesi’ndeki doktorlar tarafından yürütülen son araştırmalar, The Archives of Internal Medicine dergisinde yayınlanan çalışmalar ışıgında zeytinyagının okadar fazla yararından bahsediliyor ki, bildiklerimiz çok sıg kalıyor. Özetle birkaç başlık olarak; içerdiği antioksidanlar sayesinde kalp-damar hastalıkları ve kansere karşı koruyucu etkilerinden, içinde bulunan yağ asitleri ile kolesterol oranını yükseltmeyip, tam tersine kontrol altında tutmasından, kanseri önlemedeki rolünden, İçerdiği E, A, D, ve K vitaminleri ile çocukların ve erişkinlerin kemik gelişimine yardımcı olmasından, kalsiyum kaybını engelleyerek kemikleri güçlendirmesi bakımından öneminden, hücre yenileyici özelliklere sahip oldukları için, yaşlılık tedavisinde de kullanılmasından bahsedilmekte. Yayınlar okadar çok ki birkaçı daha; zeytin ağacının yaprağı ile tansiyon düşürücü ilaçlar yapılmasından, zeytinyağının mide asidini azaltarak mideyi gastrit ve ülser gibi hastalıklara karşı korumasından, safra salgısını harekete geçirerek, sindirimin en mükemmel hale gelmesini sağlamasından, safra kesesinin boşalma işlemini düzenlemesi ve safra taşı riskini azaltmasından, içindeki klor sayesinde de böbreğin çalışmasına yardımcı olmasından, beyin damarlarının sağlığına da olumlu etkisinden bahsediliyor. Kan şekeri seviyesinin düşmesine yardım ediyor. Ağızda çalkalandığında dişlerin beyaz olmasını sağlayıp, diş etlerini koruması, diş çürümelerini önlemesi de vurgular arasında. Zeytin ve zeytinyağı, içlerinde bulunan linoleik asitten(omega-6) dolayı yeni doğmuş bebekler ve gelişim çağındaki çocuklar için son derece faydalı besinler. Linoleik asidin eksikliği, gelişimin yavaşlamasına ve hatta birtakım deri rahatsızlıklarının ortaya çıkmasına neden olur diye ifade ediliyor. Son olarak estetik sektörünün revaçta oldugu günümüzde zeytinyağı sağlık ve güzellik kaynağı olarak da karşımıza çıkıyor, cilde ve saçlara çok faydalı. Cildi besleyip, koruyor ve yumuşatıyor.
Arzu edenler Amerikalı yazar Carol Firenze'nin, “Zeytinyağı Tutkusu” kitabından zeytinyagı ile hayatı güzelleştirmenin 101 yolunu okuyup daha fazla ve pratik bilgiden istifade edebilirler.
Verdigim bilgileri çok çok özette bırakıyor, böylece tarife yer açıyorum. Sonunda zeytinyaglı dolmamın tarifi :)
MALZEMELER
Dolma biber, taze yaprak yada beyaz lahana için
Bir ölçü pirinç
6-7 tane büyükçe soğan
2 diş sarmısak
Dolmalık fıstık
Kuş üzümü
1 küçük havuç
1/2 Limon
Maydonoz
Nane
Dereotu
1 çay kaşıgı yenibahar
1/2 çay kaşıgı tarçın
1 çorba kaşıgı kuru nane
1 tatlı kaşıgı kırmızı pulbiber
Kaşıgın ucunda karabiber
1 tatlı kaşıgı tuz, birazcık daha fazlası şeker
4 büyük kepçe zeytinyağı
YAPILIŞI
Kuru soğan, sarmısak ve dolmalık fıstık belirttiğim zeytinyağında kavrulur. Kavrulmaya başlarken ince rendelenmiş havuç ilave edilir, kavurmaya devam edilir. Yıkanmış pirinçler de eklenerek birkaç kere daha çevrilir. Bir ölçü sıcak su ile yıkanmış kuş üzümleri, limon suyu, tuz ve şeker de katılıp karıştılır, pilav yapılır.
Ben normal pilav da dahil önce kapagı açık ve harlı ateşe, üzeri göz göz olunca kapağını kapatarak kısık ateşe alıyorum. Bunda da aynı işlemi yapıyor, suyunu çekince altını kapatıp demlemeye bırakıyorum.
Demlenen pilava belirtilen yeşillikler ve baharatlar ilave edilir, iyice harmanlanarak malzemelerin içine doldurulur. Eğer iç malzemeniz artarsa üzülmeyin, bu lezzetin birşeylerin içine tıkılmasına üzülen, bu haliyle tüketecek mutlu gönüllüler bulabilirsiniz, bizim evdekiler gibi :D
Hazırlıgı bitmiş dolmalara 1/2 limon suyu, tuz , 1-2 corba kasıgı yag ilave edilen 1 bardak sıcak su eklenir, orta ateşte pişilir. Kapagı kapalı sogutulup servis yapılır.
Afiyetle...
No comments:
Post a Comment